• 

تب مالت ، ارمغان مصرف شیر فله ای و لبنیات نا سالم

تب مالت ، ارمغان مصرف  شیر فله ای و لبنیات نا سالم

همانقدر که مصرف شیر و لبنیات سالم و استاندارد برای تندرستی و سلامت ما مهم و اثر گذار است ، مصرف شیر فله ای و ناسالم می تواند در ایجاد تب مالت و بروز بیمار یهای دیگرنظیر سل موثر باشد و به سلامت انسان ها لطمه بزند .

این روزها متاسفانه برخی از خانواده ها به مصرف شیر و محصولات لبنی غیر استاندارد و فله ای رو آورده اند غافل از اینکه این رویکرد می تواند آنان را با مشکلات متعددی مواجه کند و دهها مشکل و گرفتاری بر مشکلات آنان بیفزاید و همچنین ویتامینهای محلول در چربی نیز با توجه به کاهش مصرف محصولات پرچرب , از سبد غذایی مصرف کنندگان بخصوص کودکان حذف می شود .

همیشه وقتی صحبت از شیر می شود همه به فواید آن فکر می کنند اما به راستی مگر شیر ضرر هم دارد؟ وقتی از مضرات شیر می گوییم منظور  نه آن شیری که قابل خوردن است بلکه شیرهای ناپاکی که در ظاهر هیچ تفاوتی با شیرهای پاک ندارند ،  تب مالت نخستین عارضه مصرف شیر های فله ای و نا سالم است که مصرف کننده را دچار اختلالات متعدد می نماید.

تب مالت یک بیماری عفونی نواحی گرمسیری به شمار می رود که توسط نوعی میکروب به نام ” بروسلا مِلی تِنسیس ” انتقال می یابد.همچنین عامل بیماری سل بنام “مایکوباکتریوم توبرکلوزیس″ نیز می تواند از طریق شیر و لبنیات غیر پاستوریزه منتقل گردد .

این میکروب ها می توانند  در شیرگاو و بز، گوسفند و شتر وجود داشته باشد و از این طریق به راحتی می تواند بیماری را انتقال دهد. تامین شیر از دامداری های صنعتی که بصورت منظم تحت کنترل برنامه واکسیناسیون قرار دارند در این زمینه راه گشا می باشد.

متاسفانه بازار شیرها، ماست ها و خامه ها و سایر لبنیات محلی و غیر استاندارد در جامعه همیشه از رونق خاصی برخوردار بوده و به دلیل علاقه مردم و همچنین طعم خوشمزه اینگونه محصولات هرگز نمی توان جلوی ورود اینگونه محصولات را گرفت پس کار باید در سطحی غیر از این اجرا شود تا سلامتی افراد تضمین شود.

کارشناسان و متخصصان راهکارهایی برای جلوگیری از ابتلا به تب مالت ارائه می کنند ، البته بهترین شیوه و راهکار استفاده از شیر های مطمئن و محصولات لبنی صنعتی است که از چرخه نظارت و کنترل بهداشتی عبور کرده اند و استانداردهای لازم را رعایت می کنند .

بر اساس نظر کارشناسان و متخصصان در شهرهایی که احتمال آلودگی وجود دارد دام ها باید بر علیه این بیماری واکسینه شوند، تزریق واکسن تب مالت به دام ها، حداقل هفت سال ایمنی ایجاد می کند و باعث می شود دام مربوطه مبتلا به این بیماری نشود.

برای استفاده از نظرات کارشناسی و تخصصی در این زمینه گفت و گو هایی با برخی از صاحبنظران ، استادان دانشگاه و متخصصان انجام داده ایم و نظر آنان را راجع به تب مالت و لزوم استفاده از شیر و لبنیات سالم جویا شده ایم.

رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز در این زمینه گفت  : به منظور پیشگیری از ابتلا به بیماری تب مالت مردم از مصرف فرآورده های لبنی غیرپاستوریزه نظیر شیر خام، پنیرتازه، خامه، و سرشیرهای فله ای خود داری کنند.

دکتر محمد هادی ایمانیه  با اشاره به خطر شیوع بالای تب مالت  افزود : بیماری تب مالت یا بروسلوز یکی از مهم ترین بیماری های مشترک بین انسان و حیوان است و همیشه در کشور وجود داشته که عامل آن نوعی باکتری به نام بروسلاست.

وی اظهار داشت : این باکتری انواع مختلفی دارد و عمدتا میزبان اصلی آن گوسفند است، انواع دیگر آن در گاو و گاومیش یافت می شود، اما باکتری که در انسان ایجاد بیماری می کند ” بروسلا مِلی تِنسیس ”  است که می تواند علاوه بر گوسفند، گاو و شترو بز را نیز درگیر کند.

دکتر ایمانیه  بیان کرد : راه های سرایت این بیماری بسیار متفاوت است و باکتری از طریق تماس مستقیم و استفاده از فرآورده های آلوده دام های مبتلا، به انسان منتقل می شود . تماس با مخاط چشم، تماس با خراش ها و جراحت های پوستی، مدفوع و ادرار حیوان می تواند منتقل کننده بیماری باشد و به طور کلی بافت حیوان آلوده می تواند بیماری را منتقل کند.

وی تاکید نمود: مصرف مواد غذایی حاوی باکتری نظیر شیر خام وفرآورده های لبنی غیر پاستوریزه ، پنیر تازه، خامه و سرشیر می تواند منجربه ابتلا به تب مالت و حتی سل بشود.

دکتر ایمانیه  گفت : به منظور پیشگیری از شیوع بیماری تب مالت، طرح های ضربتی بهداشت محیط معمولا در استان فارس اجرا می شود و بازرسان بهداشت محیط مرکز بهداشت شهرستان شیراز از  واحد های  صنفی خواربار و لبنیات فروش ها و فروشگاه های توزیع مواد غذایی بازدید می کنند  و نتیجه ی این بازدیدها توقیف و معدوم سازی صدها  کیلوگرم مواد غذایی غیر مجاز ، فاسد و تاریخ گذشته و ارسال  پرونده ی افراد متخلف به مراجع قضایی و صدور موارد اخطار بهداشتی بوده است.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز در این زمینه گفت : متاسفانه تبلیغات در باره استفاده از روغن پالم در برخی از تولیدات لبنی موجب شد تا سهم لبنیات سنتی در سبد مصرف خانواده ها افزایش یابد که این موضوع می تواند ما را با تهدیدات و خطرات سلامتی جدی مواجه کند.

دکتر محسن مقدمی افزود: در مجموع استفاده از لبنیات پر چرب که با پالم یا بدون پالم تولید شده باشند برای بیماران قلبی و عروقی مناسب نیست و توصیه های پزشکی به این افراد این است که از مصرف لبنیات پر چرب پرهیز کنند ، اما در سایر گروههای اجتماع مصرف لبنیات یک ضرورت است و برای تامین نیازهای تغذیه ای بدن  وجلوگیری از پوکی استخوان توصیه شده است .

وی با بیان اینکه در مصرف لبنیات باید رعایت همه جوانب را کرد گفت : تب مالت از جمله مواردی است که در کمین مصرف کنندگان لبنیات سنتی و فله ای نشسته است ، در شرایطی که مردم از مصرف لبنیات استاندارد و معتبر سر باز می زنند و به مصرف محصولات سنتی روی می آورند باید انتظار داشته باشیم که شیوع تب مالت نیز فراگیر تر شود .

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز خاطر نشان کرد : شانس ابتلا به بیماری های عفونی با مصرف محصولات پاستوریزه ای  که با پالم تولید شده باشند بسیار کمتر از احتمال ابتلا به تب مالت  و سل ناشی از مصرف شیر و محصولات لبنی فله ای و سنتی و غیر استاندارد است از این رو به مردم توصیه اکید می شود که در مصرف شیرو لبنیات رعایت جوانب احتیاط را بکنند و در نظر داشته باشند که احتمال ابتلا به تب مالت با مصرف شیر آلوده بسیار زیاد است .

دکتر مقدمی شهروندان را به انتخاب درست محصولات لبنی توصیه کرد و گفت : هر چند ما اجازه توزیع محصولات لبنی غیر استاندارد و سنتی و مشکوک را نمی دهیم اما مردم باید مراقب باشند و محصولاتی را انتخاب نمایند که دراین زمینه خطر ابتلا به تب مالت را نداشته باشد .

برای پیشگیری از بروز تب مالت اداره کل دامپزشکی استان فارس نیز اقدامات فراگیری انجام می دهد اما برای استفاده از نظرات کارشناسی و آگاهی از اقدامات انجام شده گفت وگویی با دکتر رضاییان زاده مدیر کل دامپزشکی استان فارس انجام داده ایم.

دکتر قاسم رضاییان زاده مدیر کل دامپزشکی استان فارس با بیان اینکه دامپزشکی همواره و همیشه بر روی بیماری های مشترک بین انسان و حیوان و به ویژه تب مالت حساسیت ویژه دارد و موضوع را پیگیری و دنبال می کند از شهروندان خواست تا از مصرف شیر های فله ای و سنتی و غیر استاندارد که اطمینانی به سالم بودن آن ندارند پرهیز کنند.

وی اظهارداشت : شیر از جمله لبنیاتی است که با وجود داشتن خواص فراوان ، چنانچه در معرض آلودگی قرار گیرد و در محیط های غیر بهداشتی تولید شود به راحتی میتواند بیماری ها را به انسان منتقل نماید.

این مقام مسوول اضافه کرد : نحوه جمع آوری و تولید شیر و راه های انتقال و حمل و نقل آن از جمله موارد مهم است که باید کاملا به شیوه های بهداشتی و استاندارد انجام گیرد و چنانچه خللی دراین موارد مشاهده شود زمینه برای انتقال بیمار یهای مشترک بین انسان و حیوان فراهم می گردد.

دکتر رضاییان زاده ادامه داد : بیمار یهایی مانند لپتوس پیروز ، سل ، لیفترییوز و بروسلوز یا تب مالت از جمله بیمار یهایی است که با مصرف شیر غیر استاندارد و آلوده امکان انتقال آن به انسان وجود دارد .

وی گفت : توصیه اکید ما به شهروندان این است که از مصرف شیر های سنتی و فله ای و لبنیاتی که از سالم بودن آن اطمینان ندارند بپرهیزند و حتما از محصولات فراوری شده و استاندارد و پاستوریزه استفاده کنند که مراحل تولید و تهیه و فراواری آن زیر نظر ناظران و بازرسان بهداشتی بوده است .

وی با چند توصیه به کارخانجات تولید محصولات لبنی نیز گفت : این کارخانجات و واحدهای تولیدی نیز شیر مورد نیاز خود را از مراکز مجاز تهیه کنند و هنگام بسته بندی و فراوری محصولات حتما موارد بهداشتی را رعایت کنند.

تغذیه مناسب برای چهارپایان ، پرهیز از خوراندن نان های کپک زده به دام ها و استفاده از محیط روشن و بهداشتی برای نگهداری دام ها نیز  از جمله توصیه های دکتر رضاییان زاده به دامداران بود.

در این رابطه با برخی از مدیران صنایع غذایی استان فارس نیز گفت و گو هایی داشته ایم و نظرات و دیدگاههای آنان در رابطه با کم و کیف محصولات لبنی و تاثیر مصرف شیر های استاندارد و فرآوری شده در کاهش ابتلا به سل و تب مالت را جویا شده ایم.

مهندس هاشم نصیری مدیر عامل شرکت فرآورده های لبنی رامک در این زمینه بیان داشت : برای رهایی از تب مالت و سل و اطمینان از حفظ سلامت شیر می بایست مواردی را در تامین و انتقال شیر خام به مراکز فراوری و تولیدی محصولات لبنی در نظر گرفت و رعایت کرد که مهمترین این موارد ” بار میکروبی شیر خام ” است که هر چه بار میکروبی شیر پایین تر باشد مدت زمان ماندگاری محصول به طور طبیعی افزایش می یابد .

مهندس نصیری افزود: در واقع با کنترل و پایش شرایط تولید شیر خام در گاوداری ها می توان بار میکروبی شیر خام را کنترل کرد و آن را کاهش داد.

وی ادامه داد : در صورتیکه در یک گاوداری که از نژادهای پر محصول ومقاوم به بیماری برخوردار است بار میکروبی شیر به خوبی کنترل شود می توان امید داشت که راندمان تولید محصول افزایش یابد و راه بر انتقال و ابتلا به تب مالت و سل به طور کلی بسته شود.

مهندس مهدی حجازی معاون بازاریابی و فروش شرکت فراورده های لبنی رامک نیز گفت : ارائه آموزشهای تخصصی به دست اندرکاران از جمله نظافت مناسب ، تغذیه مناسب دام و مراقبت های بهداشتی نظیر واکسیناسیون نیز از روشهایی است که میتوان بر اساس آن بار میکروبی شیر را کنترل کرد و پایین آورد.

مهندس حجازی افزود : البته همه این موارد زمانی به نتیجه مناسب و مفید می رسد که سامانه شیر دوشی اتوماتیک و تحت نظارت در دامداری ها و همچنین سیستم های سرمایش بهینه برای نگهداری شیر در دسترس باشد.

وی خاطر نشان کرد : در صورتی که این موارد رعایت نشود میزان میکروارگانیسم های موجود در شیر به صورتی تصاعدی افزایش می یابد و انواع بیماری ها از جمله سل ، تب مالت و سایر بیماری های مشترک انسان و حیوان سلامت جامعه را تهدید می کند.

قائم مقام شرکت فرآورده های لبنی رامک خاطر نشان کرد : از دیگر مواردی که برای حفظ سلامت شیر بایست مورد توجه قرار گیرد مرحله حفظ شرایط بهینه و بهداشتی از مکان تولید شیر تا محل کارخانه می باشد که به طور خلاصه فرایند انتقال را تشکیل می دهد.

مهندس مهدی بهبود سرپرست کنترل کیفیت شرکت فراورده های لبنی رامک هم در این زمینه گفت : کارخانه های تولید محصولات لبنی برای انتقال شیر از تانکر های مخصوص حمل شیر استفاده میکنند که تحت نظارت سازمان دامپزشکی قرار دارد و با شناسه ویژه شناخته می شوند.

مهندس بهبود یاد آور شد : یکی از نکاتی که در این زمینه باید مورد توجه قرار گیرد و در مرحله حمل شیر حائز اهمیت است ، حفظ برودت و دمای مناسب شیر از محل تولید تا کارخانه است .

این متخصص علوم تغذیه خاطر نشان کرد : این دما معمولا روی چهار درجه سانتیگراد تنظیم می شود و به رغم آنکه هزینه زیادی به مراکز فراوری و کارخانجات تولید محصولات لبنی تحمیل میکند اما این کارخانجات خود را ملزم به رعایت آن می دانند.

مهندس بهبود افزود: با ورود شیر به کارخانجات تولید محصولات لبنی نمونه برداری های شیمیایی ، فیزیکی و میکروبی از آن انجام می شود و در صورتی که آزمایشات شیمیایی ، فیزیکی مورد تایید واحد کنترل کیفیت قرار گیرد با عبور از مسیر های ویژه stainless steel تا زمان مصرف در شرایط خاص و با دمای چهار درجه سانتی گراد نگهداری می شود.

مهندس بهبود سرپرست کنترل کیفیت شرکت فراورده های لبنی رامک  همچنین گفت : این واحد تولیدی با انجام فرایند برودتی اولیه, رشد میکروارگانیسم های را به تاخیر می اندازند و در مرحله بعد فرایند سالم سازی حرارتی شیر را تحت نظارت انجام میدهد.

وی گفت : یکی از متداول ترین فرایند ها در این مرحله فرایند پاستوریزاسیون است ، فرایند پاستوریزاسیون ، انواع مختلفی دارد که از جمله HTST (روش سریع) و LTLT (روش کند) است .

مهندس بهبود گفت : روش HTST به طور معمول در  فرایند پاستوریزاسیون استفاده می شود که با شرایط کاملا کنترل شده و بهداشتی و با استفاده از دستگاههای تمام اتوماتیک ، شیر در دمای  72 درجه  سانتیگراد به مدت 15 ثانیه می باشد و البته زمان و دمای پاستوریزاسیون در روشهای مختلف قابل تغییر است.

وی همچنین گفت : بعد از فرایند پاستوریزاسیون با توجه به نوع محصول لبنی شیر سالم سازی شده با دماهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.

مهندس بهبود اضافه کرد:در اثر انجام فرایند پاستوریزاسیون همه میکروارگانیسم های بیماری زا از جمله عوامل به وجود آورنده تب مالت و سل از بین می روند و البته این فرایند با حفظ ارزش غذایی شیر همراه است ، این فرایندی است که با جوشاندن شیر در خانه بسیار متفاوت است.

جوشاندن شیر در خانه و استفاده از آن به خیال آنکه از تب مالت و سل رهایی یافته ایم این پیامد را به دنبال دارد که ممکن است ما را از شر این بیماریها نجات دهد اما دمای بالا و زمان زیاد و مصرف شیر جوشانده شده در خانه در واقع قدری تفاله شیر در اختیار مصرف کننده می گذارد و مواد غذایی چندانی به مصرف کننده نمی دهد.

فرایند سالم سازی حرارتی شیر در حفظ کیفیت آن موثر است و بر کیفیت محصولات تولیدی در فرایند های بعدی از جمله ماست ، پنیر و دوغ می افزاید و محصولی مطمئن و سالم در اختیار مصرف کننده قرار می دهد.

برآیند نظر همه متخصصان علوم پزشکی و تغذیه این است که همانقدر که  مصرف لبنیات سالم و فراوری شده توصیه میگردد ، شهروندان می بایست برای مصرف محصولات لبنی فله ای و غیر استاندارد راه اجتناب در پیش گیرند و سلامتی خود را با طعم خوشمزه محصولات لبنی فله ای معامله نکنند.

رامک

• 

مصرف شیر و لبنیات در پیشگیری از پوکی استخوان بسیار موثر است

مصرف شیر و لبنیات در پیشگیری از پوکی استخوان بسیار موثر است

پژوهشهای علمی و تحقیقات پزشکی ثابت کرده که کاهش مصرف شیر منجر به پوکی استخوان یا بیماری خاموش می شود و پوکی استخوان یکی از مهمترین موانع سلامتی است که تمام گروه های سنی را تهدید می کند ، این عارضه به ویژه زنان را بیشتراز مردان در سنین بالاتر مبتلا کرده و به همان نسبت شیوع عوارض بیماری ، خصوصاً شکستگی در آنها بیشتر است.

بنابر تعاریف ارائه شده پوکی استخوان یا استئوپروزیس(بیماری خاموش)، یک اختلال اسکلتی است که ویژگی بارز آن کاهش تراکم و استحکام استخوان بوده و فرد را در معرض خطر شکستگی قرار می‌دهد.

کمبود مواد معدنی مانند کلسیم، پروتئین و ویتامینD و استعمال دخانیات مانند سیگار باعث پوکی استخوان می‌شود.

مصرف شیر و لبنیات تا حدود زیادی در پیشگیری از عارضه پوکی استخوان موثر است ، بر اساس نتایج مشاهدات علمی و تحقیقات دانشگاهی تجزیه و تحلیل آماری نشان می دهد  که حدود 30 درصد از افراد مبتلا به پوکی استخوان کمتر از یک لیوان شیر یا ماست در هفته مصرف می کردند و بیشترین مصرف شیر و لبنیات  در گروهی که وضعیت استخوانی نرمال دارند می گنجد .

پژوهشگران معتقدند  مصرف شیر و لبنیات ارتباط معنی داری با وضعیت تراکم  استخوانی به ویژه در بانوان بعد از سن 50 سالگی  داشته است به طوری که کمترین مصرف منظم شیر و لبنیات در گروه مبتلا به  پوکی استخوان و بیشترین مصرف منظم شیر و لبنیات در گروه نرمال مشاهده شده است .

بر اساس نتایج حاصل ,  اهمیت آموزش زنان خصوصاً در سنین قبل از یائسگی برای استفاده روزانه و منظم از لبنیات در جهت پیشگیری از پوکی استخوان لازم و ضروری به نظر می رسد .

کارشناسان و متخصصان در باره رابطه ابتلا به پوکی و شکستگی استخوان با عدم مصرف محصولات لبنی و به ویژه شیر دیدگاههای مشترک دارند .

در این رابطه گفت و گوهایی با برخی از متخصصان ، کارشناسان و صاحبنظران استان فارس انجام داده ایم و نظرات و دیدگاههای آنان را دراین زمینه جویا شده ایم.

قائم مقام معاونت درمان  دانشگاه علوم پزشکی شیراز  معتقد است :  پوکی استخوان معضل امروز کشورهای پیشرفته شده که کشور ما  نیز کم و بیش با این بیماری درگیر است.

دکتر سید محمد کاظم تدین  در باره بیماری پوکی استخوان اظهار داشت: دلیل اصلی پوکی استخوان شکستگی است و به دنبال آن این بیماری به وجود می‌آید که از عوارض آن لخته شدن خون و در نهایت مرگ و میر است.

وی اضافه کرد: از سن 40 سال به بعد تراکم استخوان را از دست می‌دهیم که در خانم‌ها هنگام یائسگی این امر بیشتر می‌شود و در این راستا افرادی که دارای فراموشی، MS ، مصرف سیگار و عدم فعالیت بدنی هستند بیشتر به سمت پوکی استخوان می‌روند که در برخی از اشخاص غیر قابل اصلاح است.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز با بیان اینکه پوکی استخوان بدون علائم است بیان کرد: می‌توان با مصرف کلسیم،      ویتامین D، لبنیات، فعالیت ورزشی و در نظر گرفتن ریزفاکتورها، و عدم استفاده از سیگار و نوشابه‌های گازدار و نمک از پوکی استخوان جلوگیری کرد.

دکتر تدین اضافه کرد : توصیه ما به شهروندان این است که بر اساس الگوی بهینه مصرف لبنیات ، استفاده از لبنیات را در برنامه غذایی داشته باشند و در این زمینه از شیر و ماست و لبنیات استاندارد استفاده کنند.

متخصص بیماری های گوارش کودکان و عضو هیات علمی  دانشگاه علوم پزشکی شیراز  نیز  با بیان اینکه پوکی استخوان در خانم ها شایع تر از مردان می باشد گفت: با مصرف مرتب لبنیات و ورزش مداوم و قطع مصرف  سیگار این بیماری قابل پیشگیری است .

دکتر محمود حقیقت  افزود : پوکی استخوان یکی از بیماریهای مزمن است و متاسفانه امروز در اکثر کشورها بویژه کشورهای در حال توسعه به سبب تغییر عادات غذایی مردم و کاهش تحرک آنها رو به افزایش است .

این متخصص گوارش کودکان  با بیان اینکه شکستگی می تواند بصورت خود به خودی و یا با یک ضربه کوچک ایجاد شود گفت : احتمال بروز این شکستگی ها در چند نقطه از بدن ، ستون فقرات و استخوانهای ران و مچ دستها بیشتر از بقیه قسمتهای بدن است .

برای آگاهی از کم و کیف محصولات لبنی تولیدی و تاثیری که این مواد در پیشگیری از پوکی استخوان دارد با برخی از مدیران صنایع غذایی استان فارس نیز گفت و گو هایی داشته ایم.

مهندس مهدی بهبود سرپرست کنترل کیفی شرکت فرآورده های لبنی رامک دراین رابطه گفت: پوکی استخوان یا استئوپروزیس یک اختلال اسکلتی است که بیشتر در دوران کهنسالی بروز می کند و عواملی مانند استعمال دخانیات و کاهش مصرف لبنیات آن را تشدید می کند.

مهندس بهبود اظهار داشت : بیماری پوکی استخوان را بیماری خاموش نام نهاده اند زیرا با تخریب بافت های استخوانی بدون هیچ علامتی تا زمانی که یک شکستگی در بدن ایجاد شود مخفی و پنهان می ماند.

به گفته این متخصص صنایع غذایی , مصرف لبنیات راهکار مناسب و اثر بخشی برای پیشگیری از بروز پوکی استخوان و تامین کلسیم مناسب برای بافت های استخوانی بدن است که در این میان , محصول کشک دارای بیشترین میزان کلسیم و پروتئین می باشد و به همین دلیل و در صورت عدم رعایت شرایط بهداشتی می تواند میزبان باکتری های خطرناکی از جمله کلستریدیوم بوتولینوم که با ایجاد مسمومیت بوتولیسم باعث مرگ مصرف کننده می شود , باشد که این مورد , در کشک های سنتی و غیرپاستوریزه بارزتر است.

سرپرست کنترل کیفی شرکت تولید فرآورده های لبنی رامکاضافه کرد : هرچه مواد لبنی غلیظ‌ تر شوند محتوای کلسیم‌ آنها بیشتر می‌شود به طور مثال میزان کلسیم در یک لیوان شیر با یک لیوان ماست یکی است اما در ماست چکیده میزان کلسیم بیشتر است.

قائم مقام و معاون فروش و بازاریابی شرکت  فرآورده های لبنی رامک نیز میزان کلسیم موردنیاز برای بدن را روزانه 2 تا 3 واحد عنوان کرد و گفت: این میزان به افراد عادی توصیه می‌شود اما اگر زنان  باردار یا شیرده مد نظر باشند میزان کلسیم موردنیاز 4 واحد می‌شود . در مورد نوجوانان نیز کلسیم موردنیاز 4 واحد می باشد.

مهندس مهدی حجازی  منظور از یک واحد را به اندازه یک لیوان محتوی شیر یا ماست یا بستنی دانست و گفت :  در مورد واحد پنیر و واحد کشک غلیظ نیز ، اندازه یک قوطی کبریت و  4/1 لیوان کافی است.

قائم مقام و معاون فروش و بازاریابی شرکت  فرآورده های لبنی رامک با بیان اینکه  کشک یکی از غنی ترین منابع پروتئین حیوانی است گفت :  بنابراین کشک محیط مناسبی برای رشد میکروارگانیسم های مختلفی است که اغلب باعث مسمومیت های شدید و حتی مرگ می شود، بنابراین بهتر است از کشک های بسته بندی (پاستوریزه) شده که دارای برچسب و مجوز بهداشتی است استفاده شود.

مهندس حجازی اضافه کرد : کارخانجات و واحدهای صنعتی تولید محصولات لبنی اکنون دو نوع کشک تولید و روانه بازار می کنند ، کشک مایع صنعتی که با استفاده از فرایند ماست به دست می آید و کشک مایع که با استفاده از کشک خشک تولید می شود و قیمت بالاتری دارد و در عین حال به دلیل تولید نیمه صنعتی و سنتی مخاطرات تولید ان نیز بالاترست.

حجازی خاطر نشان کرد : ما با تولید کشک مایع صنعتی سعی کرده ایم همان طعم و مزه کشک های سنتی را در محصول حفظ کنیم و مطابق با ذائقه مصرف کننده این کشک در بازار عرضه شده است و تولید این محصول تاثیر بسزایی در پیشگیری از پوکی استخوان دارد .

رامک

• 

مصرف شیر و لبنیات در پیشگیری از پوکی استخوان بسیار موثر است

مصرف شیر و لبنیات در پیشگیری از پوکی استخوان بسیار موثر است

پژوهشهای علمی و تحقیقات پزشکی ثابت کرده که کاهش مصرف شیر منجر به پوکی استخوان یا بیماری خاموش می شود و پوکی استخوان یکی از مهمترین موانع سلامتی است که تمام گروه های سنی را تهدید می کند ، این عارضه به ویژه زنان را بیشتراز مردان در سنین بالاتر مبتلا کرده و به همان نسبت شیوع عوارض بیماری ، خصوصاً شکستگی در آنها بیشتر است.

بنابر تعاریف ارائه شده پوکی استخوان یا استئوپروزیس(بیماری خاموش)، یک اختلال اسکلتی است که ویژگی بارز آن کاهش تراکم و استحکام استخوان بوده و فرد را در معرض خطر شکستگی قرار می‌دهد.

کمبود مواد معدنی مانند کلسیم، پروتئین و ویتامینD و استعمال دخانیات مانند سیگار باعث پوکی استخوان می‌شود.

مصرف شیر و لبنیات تا حدود زیادی در پیشگیری از عارضه پوکی استخوان موثر است ، بر اساس نتایج مشاهدات علمی و تحقیقات دانشگاهی تجزیه و تحلیل آماری نشان می دهد  که حدود 30 درصد از افراد مبتلا به پوکی استخوان کمتر از یک لیوان شیر یا ماست در هفته مصرف می کردند و بیشترین مصرف شیر و لبنیات  در گروهی که وضعیت استخوانی نرمال دارند می گنجد .

پژوهشگران معتقدند  مصرف شیر و لبنیات ارتباط معنی داری با وضعیت تراکم  استخوانی به ویژه در بانوان بعد از سن 50 سالگی  داشته است به طوری که کمترین مصرف منظم شیر و لبنیات در گروه مبتلا به  پوکی استخوان و بیشترین مصرف منظم شیر و لبنیات در گروه نرمال مشاهده شده است .

بر اساس نتایج حاصل ,  اهمیت آموزش زنان خصوصاً در سنین قبل از یائسگی برای استفاده روزانه و منظم از لبنیات در جهت پیشگیری از پوکی استخوان لازم و ضروری به نظر می رسد .

کارشناسان و متخصصان در باره رابطه ابتلا به پوکی و شکستگی استخوان با عدم مصرف محصولات لبنی و به ویژه شیر دیدگاههای مشترک دارند .

در این رابطه گفت و گوهایی با برخی از متخصصان ، کارشناسان و صاحبنظران استان فارس انجام داده ایم و نظرات و دیدگاههای آنان را دراین زمینه جویا شده ایم.

قائم مقام معاونت درمان  دانشگاه علوم پزشکی شیراز  معتقد است :  پوکی استخوان معضل امروز کشورهای پیشرفته شده که کشور ما  نیز کم و بیش با این بیماری درگیر است.

دکتر سید محمد کاظم تدین  در باره بیماری پوکی استخوان اظهار داشت: دلیل اصلی پوکی استخوان شکستگی است و به دنبال آن این بیماری به وجود می‌آید که از عوارض آن لخته شدن خون و در نهایت مرگ و میر است.

وی اضافه کرد: از سن 40 سال به بعد تراکم استخوان را از دست می‌دهیم که در خانم‌ها هنگام یائسگی این امر بیشتر می‌شود و در این راستا افرادی که دارای فراموشی، MS ، مصرف سیگار و عدم فعالیت بدنی هستند بیشتر به سمت پوکی استخوان می‌روند که در برخی از اشخاص غیر قابل اصلاح است.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز با بیان اینکه پوکی استخوان بدون علائم است بیان کرد: می‌توان با مصرف کلسیم،      ویتامین D، لبنیات، فعالیت ورزشی و در نظر گرفتن ریزفاکتورها، و عدم استفاده از سیگار و نوشابه‌های گازدار و نمک از پوکی استخوان جلوگیری کرد.

دکتر تدین اضافه کرد : توصیه ما به شهروندان این است که بر اساس الگوی بهینه مصرف لبنیات ، استفاده از لبنیات را در برنامه غذایی داشته باشند و در این زمینه از شیر و ماست و لبنیات استاندارد استفاده کنند.

متخصص بیماری های گوارش کودکان و عضو هیات علمی  دانشگاه علوم پزشکی شیراز  نیز  با بیان اینکه پوکی استخوان در خانم ها شایع تر از مردان می باشد گفت: با مصرف مرتب لبنیات و ورزش مداوم و قطع مصرف  سیگار این بیماری قابل پیشگیری است .

دکتر محمود حقیقت  افزود : پوکی استخوان یکی از بیماریهای مزمن است و متاسفانه امروز در اکثر کشورها بویژه کشورهای در حال توسعه به سبب تغییر عادات غذایی مردم و کاهش تحرک آنها رو به افزایش است .

این متخصص گوارش کودکان  با بیان اینکه شکستگی می تواند بصورت خود به خودی و یا با یک ضربه کوچک ایجاد شود گفت : احتمال بروز این شکستگی ها در چند نقطه از بدن ، ستون فقرات و استخوانهای ران و مچ دستها بیشتر از بقیه قسمتهای بدن است .

برای آگاهی از کم و کیف محصولات لبنی تولیدی و تاثیری که این مواد در پیشگیری از پوکی استخوان دارد با برخی از مدیران صنایع غذایی استان فارس نیز گفت و گو هایی داشته ایم.

مهندس مهدی بهبود سرپرست کنترل کیفی شرکت فرآورده های لبنی رامک دراین رابطه گفت: پوکی استخوان یا استئوپروزیس یک اختلال اسکلتی است که بیشتر در دوران کهنسالی بروز می کند و عواملی مانند استعمال دخانیات و کاهش مصرف لبنیات آن را تشدید می کند.

مهندس بهبود اظهار داشت : بیماری پوکی استخوان را بیماری خاموش نام نهاده اند زیرا با تخریب بافت های استخوانی بدون هیچ علامتی تا زمانی که یک شکستگی در بدن ایجاد شود مخفی و پنهان می ماند.

به گفته این متخصص صنایع غذایی , مصرف لبنیات راهکار مناسب و اثر بخشی برای پیشگیری از بروز پوکی استخوان و تامین کلسیم مناسب برای بافت های استخوانی بدن است که در این میان , محصول کشک دارای بیشترین میزان کلسیم و پروتئین می باشد و به همین دلیل و در صورت عدم رعایت شرایط بهداشتی می تواند میزبان باکتری های خطرناکی از جمله کلستریدیوم بوتولینوم که با ایجاد مسمومیت بوتولیسم باعث مرگ مصرف کننده می شود , باشد که این مورد , در کشک های سنتی و غیرپاستوریزه بارزتر است.

سرپرست کنترل کیفی شرکت تولید فرآورده های لبنی رامکاضافه کرد : هرچه مواد لبنی غلیظ‌ تر شوند محتوای کلسیم‌ آنها بیشتر می‌شود به طور مثال میزان کلسیم در یک لیوان شیر با یک لیوان ماست یکی است اما در ماست چکیده میزان کلسیم بیشتر است.

قائم مقام و معاون فروش و بازاریابی شرکت  فرآورده های لبنی رامک نیز میزان کلسیم موردنیاز برای بدن را روزانه 2 تا 3 واحد عنوان کرد و گفت: این میزان به افراد عادی توصیه می‌شود اما اگر زنان  باردار یا شیرده مد نظر باشند میزان کلسیم موردنیاز 4 واحد می‌شود . در مورد نوجوانان نیز کلسیم موردنیاز 4 واحد می باشد.

مهندس مهدی حجازی  منظور از یک واحد را به اندازه یک لیوان محتوی شیر یا ماست یا بستنی دانست و گفت :  در مورد واحد پنیر و واحد کشک غلیظ نیز ، اندازه یک قوطی کبریت و  4/1 لیوان کافی است.

قائم مقام و معاون فروش و بازاریابی شرکت  فرآورده های لبنی رامک با بیان اینکه  کشک یکی از غنی ترین منابع پروتئین حیوانی است گفت :  بنابراین کشک محیط مناسبی برای رشد میکروارگانیسم های مختلفی است که اغلب باعث مسمومیت های شدید و حتی مرگ می شود، بنابراین بهتر است از کشک های بسته بندی (پاستوریزه) شده که دارای برچسب و مجوز بهداشتی است استفاده شود.

مهندس حجازی اضافه کرد : کارخانجات و واحدهای صنعتی تولید محصولات لبنی اکنون دو نوع کشک تولید و روانه بازار می کنند ، کشک مایع صنعتی که با استفاده از فرایند ماست به دست می آید و کشک مایع که با استفاده از کشک خشک تولید می شود و قیمت بالاتری دارد و در عین حال به دلیل تولید نیمه صنعتی و سنتی مخاطرات تولید ان نیز بالاترست.

حجازی خاطر نشان کرد : ما با تولید کشک مایع صنعتی سعی کرده ایم همان طعم و مزه کشک های سنتی را در محصول حفظ کنیم و مطابق با ذائقه مصرف کننده این کشک در بازار عرضه شده است و تولید این محصول تاثیر بسزایی در پیشگیری از پوکی استخوان دارد .

رامک

• 

پروبیوتیک چیست؟

اصطلاح پروبیوتیک ( probotic ) “برای زندگی” است و سازمان جهانی بهداشت، این اصطلاح را به “ارگانیسم های زنده ای” اطلاق می کند که در صورت مصرف مداوم ، اثرات “سلامت زایی” موثری برای میزبان خود دارند.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، پروبیوتیک، به عنوان صفت مواد غذایی حاوی این باکتری ها هم به کار می رود. پروبیوتیک ها به دو صورت مصرف می شوند:
1- به صورت مکمل های غذایی به شکل پودر، شربت یا قرص
2- .به صورت مواد غذا یی غنی شده باپروبیوتیک ها.(برای مثال اگر در تولید هرگونه فرآورده لبنی تخمیری همچون ماست، از باکتری های پروبیوتیکی استفاده شود، محصول حاصل را پروبیوتیک می نامند.
*- نقش پروبیوتیک ها:
روده انسان حاوی انواع بسیاری از باکتری ها (مفید_مضر وخنثی) است. که باید توازن باکتریهای روده در بدن انسان برقرارباشد در غیر این صورت علاوه بر مختل شدن وظایف فلور روده باعث آکنه ، آلرژی غذایی ، خستگی مفرط، افسردگی، سردرد و … می شود .،البته لازم به ذکر است که در افراد سالم باکتری های مفید غالب هستند .
باکتری های مفید در تولید ترکیبات مورد نیاز بدن مانند ویتامین ها و اسیدها ی آلی نقش موثری به عهده دارند. در مقابل ، باکتری های مضر ترکیبات سمی و سرطان زا تولید می کنند.بنابراین اگر باکتری های مضر در روده غالب بشوند نه تنها ترکیبات مغذی و ضروری تولید نمی شوند بلکه میزان ترکیبات مضر نیز افزایش می یابد .
فـلور روده(gut flora) شامـل میـکرو ارگـانیـسـم هـایی است که بطور طبیعی در مجاری گوارشی، بصورت همزیستی مسالمت آمیـز، زنـدگی کـرده و در سـلامـت انسـان و یــا مـیزبان نقش دارند.
درون دسـتـگاه گـوارش هـمـه جانوران این فلور روده ای وجـود دارد. جانورانی که کاملا در شرایط بـدون بـاکـتری پرورش می یابند، بیش از جانوران عادی که فـلور روده آنـهـا شـکــل گـرفـتـه اســت، آسیب پـذیـرتر هســتند. ترکیب فلور روده هـر جانور، ویـژه ی هـمان جـانـور است.
کل بدن یک انسان بطور میانگین از 14^10 (10 به توان 14 معادل 100 تریلیون) سلول تشکیل یافته است. شمار میکروارگانیزمهای موجود در روده 10 برابر کل سلولهای بدن فرد میباشد.
باکتری ها بخش عمده فلور روده را به خود اختصاص داده اند، بطوری که 35تا50 درصد قولون (روده بزرگ) از باکتری ها تشکیل یافته است.60درصد توده مدفوع راباکتریها تشکیل میدهند. چیزی حدود 300 تا 1000 گونه میکروارگانیسم مختلف در روده ها زیست میکنند.
مخمرها نیز بخش کوچکی از این فلور را به خود اختصاص داده اند. 400 تا 800 گونه باکتری در روده ها بسر میبرند. عمده باکتریهای روده کوچک “گرم مثبت” هستند، اما باکتریهای روده بزرگ “گرم منفی” میباشند. روده بزرگ از لحاظ متابولیکی یکی از فعالترین عضوهای بدن بشمار می آید.
بخش های ابتدایی قولون مسئول تخمیر کربوهیدراتها و بخشهای انتهایی وظیفه شکستن پروتئین ها و اسیدهای آمینه را بعهده دارند. 99 درصد باکتریهای روده غیر هوازی میباشند، و در روده کور(cecum) باکتریهای هوازی بیشترین تراکم را دارند.
باکتری های سودمند روده عمدتاً از جنس Bacteroides,Clostridium,FusobacteriumEubacterium , Ruminococcus , Peptococcus ,Peptostreptococcus, Bifidobacterium, Escherichia , Lactobacillus میباشد.
باکتروئید ها (Bacteroides) به تنهایی 30 درصد کل باکتریهای روده را تشکیل میدهند.
تنـهـا مـخـمـرهـای مـوجـود در روده هـا شـامـل کـانـدیـدا (Candida)و سـاکـارومــــیس (Saccharomyces) میباشند.
روده بزرگ حاوی باکتریهای مضر نیز میباشد، اما میزان باکتریهای مفید بایستی حداقل 85 درصد کل میکروارگانیسمهای روده را تشکیل بدهند، تا سلامت میزبان تضمین شود.
فلور میکروبی روده وابستگی زیادی به ماده غذایی مورد استفاده شخصی دارد ، بنا بر این می توان فلور میکروبی روده را تغییر داد و میکروب های مفید را جایگزین انواع مضر آن کرد .
پروبیوتیک ها به تحریک رشد باکتریهای مفید روده و یا به کاهش بیماری زایی میکروب های مضر کمک می کنند و اثربخشی آنها تا زمانی است که پروبیوتیک مصرف شود.
علاوه بر کمک به گوارش مولکولهای پیچیده ، ترکیباتی مانند ویتامینها و آنتی بیوتیکهای مختلف را تولید کرده که برای بدن مفید است . منبع باکتری های پروبیوتیک لبنیات و میوه ها هستند.
منافع مصرف پروبیوتیک ها:
1-کاهش مقاومت لاکتوز. چراکه (LAB) باعث تبدیل لاکتوز به اسید لاکتیک میگردد.
2-جلوگیری از سرطان قولون، روده کوچک، کبد و پستان.
3-کاهش کلسترول خون و میزان جذب آن از روده (با تجزیه صفرا در روده)
4-کاهش فشار خون.
5-بهبود و تقویت سیستم ایمنی و جلوگیری از عفونت ها.
6-درمان و پیشگیری از اسهال حاد.
7-کاهش التهابات روده ای.
8-کاهش آلرژی غذایی و یا اگزما در کودکان.
9-بهبود جذب مواد معدنی و ویتامینها.
10-بهبود علایم نشانگان روده تحریک پذیر و کولیت(ورم مخاط روده بزرگ)
11-جلوگیری از رشد و تکثیر باکتری های مضر.
12-درمان و پیشگیری ازعفونتهای مخمری مهبل، اسهال مرتبط با مصرف آنتی بیوتیک ها، آفت دهان، پوسیدگی دندانها، ورم مهبل(واژینیت)، پای ورزشکاران، عفونتهای قارچی، برفک(کاندیدیاز دهانی).
13-بهبود عمل گوارش و جذب مواد غذایی.
14-کمک به ساخت ویتامینهای گروه B و K.
*-مصرف پروبیوتیک ها در دام و طیور:
چندین و چند سال است که معلوم شده فقدان باکتری ها در روده به سلامت آسیب می رساند ؛ مثلا حیوانات آزمایشگاهی که در شرایط بدون باکتری و استریل رشد پیدا می کنند، اکثراً سیستم ایمنی تکامل نیافته و روده های آسیب پذیر دارند.
با توجه به گسترش مصرف انواع مواد افزودنی در غذا و افزایش چشمگیر تولید فرآورده های دام و طیور در جهان ، براحتی می توان حجم و میزان دارو و مواد شیمیایی که از این رهگذر به عنوان یک آلاینده محیط زیست را تهدید نموده و سلامت مصرف کنندگان این قبیل فرآورده ها را به مخاطره می افکند برآورد نمود.
در عین حال ، به لحاظ نقش ارزنده این ترکیبات در افزایش بهره وری در تولیدات دام و طیور، در اکثر موارد استفاده مکرر از آنها اجتناب ناپذیر گردیده است .
لذا داشتن انواعی از افزودنیها که ضمن حفظ ویژگیهای مطلوب فاقد تبعات سوء بهداشتی و زیست محیطی باشند ، سالهاست توجه همه پژوهشگران را در سطح جهان به خود معطوف داشته است .
پروبیوتیکها را می توان یکی ازدستاوردهای مثبت محققین دانست . این مواد مکمل های غذایی میکروبی هستند که از طریق بهبود تعادل میکروبی روده تاثیرات سودمندی در جهت افزایش توان دفاعی میزبان در برابر عوامل بیماری زا ایفا می کنند. همچنین محققین دیگری نشان دادند که تغذیه مرغان با پروبیوتیک ها سبب بهبود تولید تخم مرغ (براساس مرغ روز) ، مصرف روزانه غذا ، وزن و اندازه تخم مرغها می شود.
*عملکرد پروبیوتیک :
1. ازبروز برخی از بیماری های عفونی مانند عفونت واژن که باعث سقط زود هنگام جنین می شود جلوگیری می کنند.
2. با قرار گرفتن و پوشاندن نقاط اتصال میکرو ارگانیسم های بیماری زا ، از رشد آنها جلوگیری می کنند.
3.مواد غذایی موجود در بدن را قبل از این که توسط میکروارگانیسم های بیماری زا مصرف شود، استفاده می کنند.
4.پروبیوتیک ها می توانند هم ایمنی اختصاصی و هم غیر اختصاصی را در مقابل بیماری های روده ای تحریک کنند.
5. موجب تحریک سیستم ایمنی و دفاعی بدن در برابرباکتری های بیماری زا می شود.
6. باعث کا هش واز بین رفتن جذب مواد آلرژی زای لبنیات از طریق روده می گردد و حتی موجب کاهش اگزما در نوزادان میشود.
7. کمک به جذب ویتامینها و مواد معدنی موجود در غذا .
8.جلوگیری از سرطان روده ، کبد و پستان .
9.کاهش کلسترول و فشار خون و…..
*- چه نکاتی در مصرف پروبیوتیک ها حایز اهمیت است؟
 مکمل های غذایی به صورت قرص که در حال حاضر در بازار ایران، بیشتر وارداتی هستند، باید حتما دارای روکش محافظ باشند تا باکتری های مفید، حین عبور از معده، در اسید معده از بین نروند.
 فرآورده های لبنی، بهترین حامل پروبیوتیک ها محسوب می شوند. البته هنوز غنی سازی لبنیات با پروبیوتیک ها خیلی رایج نشده است.
 موز، عسل، مارچوبه، کنگر فرنگی، سیر و پیاز حاوی موادی هستند که باعث می شود باکتری های پروبیوتیک بهتر رشد کنند. البته برای اثر بخشی بایستی مقادیر زیادی از آن ها مصرف شود.
 افرادی که آنتی بیوتیک مصرف می کنند، دچار اسهال، عفونت مخمری مهبل و یا دچار سوءتغذیه هستند، در اولویت مصرف پروبیوتیک ها قرار دارند.
 ماده موسوم به استارتر ماست ، پروبیوتیک محسوب نمی شود. بنابراین نمی شود گفت ماست یک ماده پروبیوتیک طبیعی است. این باور رایج غلطی است که وجود دارد.
*- نسل جدید محصولات لبنی
در حال حاضر فرآورده های پروبیوتیکی مختلفی در جهان تولید و عرضه می شوند . انواع نوشیدنی های پروبیوتیک، شیر، انواع پنیر، دوغ و ماست نوشیدنی ، ماست سفت یا هم زده ، بستنی ، خامه ترش ، شیر بدون چربی و نوشیدنی های به دست آمده از دوغ ، کره از جمله این محصولات هستند. ماست یکی از محصولاتی است که به عنوان یک فرآورده پروبیوتیک بالقوه، توجه زیادی را به خود جلب کرده است.
ماست پروبیوتیک علاوه بر تامین باکتری های زنده ، مواد مغذی با ارزشی هم چون کلسیم و پپتیدهای بیولوژیک در اختیار بدن قرار می دهند .بر این اساس بازار ماست های پروبیوتیکی در سراسر جهان رشد زیادی را نشان می دهد ، به طوری که بخش قابل ملاحظه ای از ماست های عرضه شده حاوی باکتری های پروبیوتیک است .سهم این نوع ماست ها در اروپا بین 5 تا 20 در صد بازار بر آورد می شود . در فرانسه نیز 10 درصد ماست ها ی عرضه شده از نوع پروبیوتیکی است و تولید این محصولات سالانه 3 درصد افزایش می یابد .کلیه فرآورده های لبنی پروبیوتیک از جمله ماست پروبیوتیک را بایستی تا هنگام مصرف ، سرد نگه داشت تا هم میزان زنده ماندن باکتری هایی مفید و هم اثرات پایدار این فرآورده ها را تضمین نمود.
نکات مهم در رابطه با پروبیوتیک ها:
1-اثربخشی آنها تا زمانی ادامه می یابد که پروبیوتیک مصرف گردد.
2-مکملهای غذایی به صورت قرص بایستی حتما دارای روکش محافظ باشند، تا باکتریهای مفید، حین عبور از معده، در اسید معده از بین نروند.
3-فرآروده های لبنی بهترین حامل برای پروبیوتیک ها محسوب میگردند.
4-موز، عسل، مارچوبه، کنگر فرنگی، سیر و پیاز پروبیوتیک های طبیعی میباشند. اما برای اثر بخشی بایستی مقادیر زیادی از آنها مصرف گردد.
5-مکملهای غذایی پروبیوتیک بایستی از مقادیر کافی باکتریهای مفید برخوردار باشند.
6-افرادی که آنتی بیوتیک مصرف میکنند،دچار اسهال، عفونت مخمری مهبل و یا دچار سوء تغذیه میباشند، در اولویت مصرف پروبیوتیک ها قرار دارند.
7-استارتر (باکتری) ماست(Lactobacillus bulgaricus) ، پروبیوتیک محسوب نمیگردد.
8-مصرف مکملهای پروبیوتیک به غیر از زنان باردار و شیرده، برای همه افراد مجاز است.
*- ماست پروبیوتیک:
امروزه مشتریان علاوه بر انتخاب میان ماست های کم چرب و پر چرب ، یا ماست میوه ای با یک گزینه ی دیگر هم روبه روهستند ماست پروبیوتیک.
ماست پروبیوتیک یک ماست غنی شده است که با استفاده از آن نه تنها می توان از مزایای ماست بهره برد بلکه می توان باکتری های مفید و لازم را نیز از این طریق تامین کرد . این محصول در دمایی بین 38 تا 45 درجه سانتی گراد تهیه می شود و منبع غنی از کلسیم و ویتامین k است و حاوی مقادیر زیادی میکروارگانیسم های مفیدی است که به تعادل داخل بدن کمک می کند .
این ماده لبنی حاوی اسیدهای آمینه ضروری است که برای سلامت انسان مفید است. تریپتوفان یکی از این اسیدهای آمینه است که موجب جذب و ذخیره کلسیم و منیزیم می شود و در نهایت به تقویت سیستم عصبی منجر می شود.

رامک

• 

پروبیوتیک چیست؟

اصطلاح پروبیوتیک ( probotic ) “برای زندگی” است و سازمان جهانی بهداشت، این اصطلاح را به “ارگانیسم های زنده ای” اطلاق می کند که در صورت مصرف مداوم ، اثرات “سلامت زایی” موثری برای میزبان خود دارند.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز، پروبیوتیک، به عنوان صفت مواد غذایی حاوی این باکتری ها هم به کار می رود. پروبیوتیک ها به دو صورت مصرف می شوند:
1- به صورت مکمل های غذایی به شکل پودر، شربت یا قرص
2- .به صورت مواد غذا یی غنی شده باپروبیوتیک ها.(برای مثال اگر در تولید هرگونه فرآورده لبنی تخمیری همچون ماست، از باکتری های پروبیوتیکی استفاده شود، محصول حاصل را پروبیوتیک می نامند.
*- نقش پروبیوتیک ها:
روده انسان حاوی انواع بسیاری از باکتری ها (مفید_مضر وخنثی) است. که باید توازن باکتریهای روده در بدن انسان برقرارباشد در غیر این صورت علاوه بر مختل شدن وظایف فلور روده باعث آکنه ، آلرژی غذایی ، خستگی مفرط، افسردگی، سردرد و … می شود .،البته لازم به ذکر است که در افراد سالم باکتری های مفید غالب هستند .
باکتری های مفید در تولید ترکیبات مورد نیاز بدن مانند ویتامین ها و اسیدها ی آلی نقش موثری به عهده دارند. در مقابل ، باکتری های مضر ترکیبات سمی و سرطان زا تولید می کنند.بنابراین اگر باکتری های مضر در روده غالب بشوند نه تنها ترکیبات مغذی و ضروری تولید نمی شوند بلکه میزان ترکیبات مضر نیز افزایش می یابد .
فـلور روده(gut flora) شامـل میـکرو ارگـانیـسـم هـایی است که بطور طبیعی در مجاری گوارشی، بصورت همزیستی مسالمت آمیـز، زنـدگی کـرده و در سـلامـت انسـان و یــا مـیزبان نقش دارند.
درون دسـتـگاه گـوارش هـمـه جانوران این فلور روده ای وجـود دارد. جانورانی که کاملا در شرایط بـدون بـاکـتری پرورش می یابند، بیش از جانوران عادی که فـلور روده آنـهـا شـکــل گـرفـتـه اســت، آسیب پـذیـرتر هســتند. ترکیب فلور روده هـر جانور، ویـژه ی هـمان جـانـور است.
کل بدن یک انسان بطور میانگین از 14^10 (10 به توان 14 معادل 100 تریلیون) سلول تشکیل یافته است. شمار میکروارگانیزمهای موجود در روده 10 برابر کل سلولهای بدن فرد میباشد.
باکتری ها بخش عمده فلور روده را به خود اختصاص داده اند، بطوری که 35تا50 درصد قولون (روده بزرگ) از باکتری ها تشکیل یافته است.60درصد توده مدفوع راباکتریها تشکیل میدهند. چیزی حدود 300 تا 1000 گونه میکروارگانیسم مختلف در روده ها زیست میکنند.
مخمرها نیز بخش کوچکی از این فلور را به خود اختصاص داده اند. 400 تا 800 گونه باکتری در روده ها بسر میبرند. عمده باکتریهای روده کوچک “گرم مثبت” هستند، اما باکتریهای روده بزرگ “گرم منفی” میباشند. روده بزرگ از لحاظ متابولیکی یکی از فعالترین عضوهای بدن بشمار می آید.
بخش های ابتدایی قولون مسئول تخمیر کربوهیدراتها و بخشهای انتهایی وظیفه شکستن پروتئین ها و اسیدهای آمینه را بعهده دارند. 99 درصد باکتریهای روده غیر هوازی میباشند، و در روده کور(cecum) باکتریهای هوازی بیشترین تراکم را دارند.
باکتری های سودمند روده عمدتاً از جنس Bacteroides,Clostridium,FusobacteriumEubacterium , Ruminococcus , Peptococcus ,Peptostreptococcus, Bifidobacterium, Escherichia , Lactobacillus میباشد.
باکتروئید ها (Bacteroides) به تنهایی 30 درصد کل باکتریهای روده را تشکیل میدهند.
تنـهـا مـخـمـرهـای مـوجـود در روده هـا شـامـل کـانـدیـدا (Candida)و سـاکـارومــــیس (Saccharomyces) میباشند.
روده بزرگ حاوی باکتریهای مضر نیز میباشد، اما میزان باکتریهای مفید بایستی حداقل 85 درصد کل میکروارگانیسمهای روده را تشکیل بدهند، تا سلامت میزبان تضمین شود.
فلور میکروبی روده وابستگی زیادی به ماده غذایی مورد استفاده شخصی دارد ، بنا بر این می توان فلور میکروبی روده را تغییر داد و میکروب های مفید را جایگزین انواع مضر آن کرد .
پروبیوتیک ها به تحریک رشد باکتریهای مفید روده و یا به کاهش بیماری زایی میکروب های مضر کمک می کنند و اثربخشی آنها تا زمانی است که پروبیوتیک مصرف شود.
علاوه بر کمک به گوارش مولکولهای پیچیده ، ترکیباتی مانند ویتامینها و آنتی بیوتیکهای مختلف را تولید کرده که برای بدن مفید است . منبع باکتری های پروبیوتیک لبنیات و میوه ها هستند.
منافع مصرف پروبیوتیک ها:
1-کاهش مقاومت لاکتوز. چراکه (LAB) باعث تبدیل لاکتوز به اسید لاکتیک میگردد.
2-جلوگیری از سرطان قولون، روده کوچک، کبد و پستان.
3-کاهش کلسترول خون و میزان جذب آن از روده (با تجزیه صفرا در روده)
4-کاهش فشار خون.
5-بهبود و تقویت سیستم ایمنی و جلوگیری از عفونت ها.
6-درمان و پیشگیری از اسهال حاد.
7-کاهش التهابات روده ای.
8-کاهش آلرژی غذایی و یا اگزما در کودکان.
9-بهبود جذب مواد معدنی و ویتامینها.
10-بهبود علایم نشانگان روده تحریک پذیر و کولیت(ورم مخاط روده بزرگ)
11-جلوگیری از رشد و تکثیر باکتری های مضر.
12-درمان و پیشگیری ازعفونتهای مخمری مهبل، اسهال مرتبط با مصرف آنتی بیوتیک ها، آفت دهان، پوسیدگی دندانها، ورم مهبل(واژینیت)، پای ورزشکاران، عفونتهای قارچی، برفک(کاندیدیاز دهانی).
13-بهبود عمل گوارش و جذب مواد غذایی.
14-کمک به ساخت ویتامینهای گروه B و K.
*-مصرف پروبیوتیک ها در دام و طیور:
چندین و چند سال است که معلوم شده فقدان باکتری ها در روده به سلامت آسیب می رساند ؛ مثلا حیوانات آزمایشگاهی که در شرایط بدون باکتری و استریل رشد پیدا می کنند، اکثراً سیستم ایمنی تکامل نیافته و روده های آسیب پذیر دارند.
با توجه به گسترش مصرف انواع مواد افزودنی در غذا و افزایش چشمگیر تولید فرآورده های دام و طیور در جهان ، براحتی می توان حجم و میزان دارو و مواد شیمیایی که از این رهگذر به عنوان یک آلاینده محیط زیست را تهدید نموده و سلامت مصرف کنندگان این قبیل فرآورده ها را به مخاطره می افکند برآورد نمود.
در عین حال ، به لحاظ نقش ارزنده این ترکیبات در افزایش بهره وری در تولیدات دام و طیور، در اکثر موارد استفاده مکرر از آنها اجتناب ناپذیر گردیده است .
لذا داشتن انواعی از افزودنیها که ضمن حفظ ویژگیهای مطلوب فاقد تبعات سوء بهداشتی و زیست محیطی باشند ، سالهاست توجه همه پژوهشگران را در سطح جهان به خود معطوف داشته است .
پروبیوتیکها را می توان یکی ازدستاوردهای مثبت محققین دانست . این مواد مکمل های غذایی میکروبی هستند که از طریق بهبود تعادل میکروبی روده تاثیرات سودمندی در جهت افزایش توان دفاعی میزبان در برابر عوامل بیماری زا ایفا می کنند. همچنین محققین دیگری نشان دادند که تغذیه مرغان با پروبیوتیک ها سبب بهبود تولید تخم مرغ (براساس مرغ روز) ، مصرف روزانه غذا ، وزن و اندازه تخم مرغها می شود.
*عملکرد پروبیوتیک :
1. ازبروز برخی از بیماری های عفونی مانند عفونت واژن که باعث سقط زود هنگام جنین می شود جلوگیری می کنند.
2. با قرار گرفتن و پوشاندن نقاط اتصال میکرو ارگانیسم های بیماری زا ، از رشد آنها جلوگیری می کنند.
3.مواد غذایی موجود در بدن را قبل از این که توسط میکروارگانیسم های بیماری زا مصرف شود، استفاده می کنند.
4.پروبیوتیک ها می توانند هم ایمنی اختصاصی و هم غیر اختصاصی را در مقابل بیماری های روده ای تحریک کنند.
5. موجب تحریک سیستم ایمنی و دفاعی بدن در برابرباکتری های بیماری زا می شود.
6. باعث کا هش واز بین رفتن جذب مواد آلرژی زای لبنیات از طریق روده می گردد و حتی موجب کاهش اگزما در نوزادان میشود.
7. کمک به جذب ویتامینها و مواد معدنی موجود در غذا .
8.جلوگیری از سرطان روده ، کبد و پستان .
9.کاهش کلسترول و فشار خون و…..
*- چه نکاتی در مصرف پروبیوتیک ها حایز اهمیت است؟
 مکمل های غذایی به صورت قرص که در حال حاضر در بازار ایران، بیشتر وارداتی هستند، باید حتما دارای روکش محافظ باشند تا باکتری های مفید، حین عبور از معده، در اسید معده از بین نروند.
 فرآورده های لبنی، بهترین حامل پروبیوتیک ها محسوب می شوند. البته هنوز غنی سازی لبنیات با پروبیوتیک ها خیلی رایج نشده است.
 موز، عسل، مارچوبه، کنگر فرنگی، سیر و پیاز حاوی موادی هستند که باعث می شود باکتری های پروبیوتیک بهتر رشد کنند. البته برای اثر بخشی بایستی مقادیر زیادی از آن ها مصرف شود.
 افرادی که آنتی بیوتیک مصرف می کنند، دچار اسهال، عفونت مخمری مهبل و یا دچار سوءتغذیه هستند، در اولویت مصرف پروبیوتیک ها قرار دارند.
 ماده موسوم به استارتر ماست ، پروبیوتیک محسوب نمی شود. بنابراین نمی شود گفت ماست یک ماده پروبیوتیک طبیعی است. این باور رایج غلطی است که وجود دارد.
*- نسل جدید محصولات لبنی
در حال حاضر فرآورده های پروبیوتیکی مختلفی در جهان تولید و عرضه می شوند . انواع نوشیدنی های پروبیوتیک، شیر، انواع پنیر، دوغ و ماست نوشیدنی ، ماست سفت یا هم زده ، بستنی ، خامه ترش ، شیر بدون چربی و نوشیدنی های به دست آمده از دوغ ، کره از جمله این محصولات هستند. ماست یکی از محصولاتی است که به عنوان یک فرآورده پروبیوتیک بالقوه، توجه زیادی را به خود جلب کرده است.
ماست پروبیوتیک علاوه بر تامین باکتری های زنده ، مواد مغذی با ارزشی هم چون کلسیم و پپتیدهای بیولوژیک در اختیار بدن قرار می دهند .بر این اساس بازار ماست های پروبیوتیکی در سراسر جهان رشد زیادی را نشان می دهد ، به طوری که بخش قابل ملاحظه ای از ماست های عرضه شده حاوی باکتری های پروبیوتیک است .سهم این نوع ماست ها در اروپا بین 5 تا 20 در صد بازار بر آورد می شود . در فرانسه نیز 10 درصد ماست ها ی عرضه شده از نوع پروبیوتیکی است و تولید این محصولات سالانه 3 درصد افزایش می یابد .کلیه فرآورده های لبنی پروبیوتیک از جمله ماست پروبیوتیک را بایستی تا هنگام مصرف ، سرد نگه داشت تا هم میزان زنده ماندن باکتری هایی مفید و هم اثرات پایدار این فرآورده ها را تضمین نمود.
نکات مهم در رابطه با پروبیوتیک ها:
1-اثربخشی آنها تا زمانی ادامه می یابد که پروبیوتیک مصرف گردد.
2-مکملهای غذایی به صورت قرص بایستی حتما دارای روکش محافظ باشند، تا باکتریهای مفید، حین عبور از معده، در اسید معده از بین نروند.
3-فرآروده های لبنی بهترین حامل برای پروبیوتیک ها محسوب میگردند.
4-موز، عسل، مارچوبه، کنگر فرنگی، سیر و پیاز پروبیوتیک های طبیعی میباشند. اما برای اثر بخشی بایستی مقادیر زیادی از آنها مصرف گردد.
5-مکملهای غذایی پروبیوتیک بایستی از مقادیر کافی باکتریهای مفید برخوردار باشند.
6-افرادی که آنتی بیوتیک مصرف میکنند،دچار اسهال، عفونت مخمری مهبل و یا دچار سوء تغذیه میباشند، در اولویت مصرف پروبیوتیک ها قرار دارند.
7-استارتر (باکتری) ماست(Lactobacillus bulgaricus) ، پروبیوتیک محسوب نمیگردد.
8-مصرف مکملهای پروبیوتیک به غیر از زنان باردار و شیرده، برای همه افراد مجاز است.
*- ماست پروبیوتیک:
امروزه مشتریان علاوه بر انتخاب میان ماست های کم چرب و پر چرب ، یا ماست میوه ای با یک گزینه ی دیگر هم روبه روهستند ماست پروبیوتیک.
ماست پروبیوتیک یک ماست غنی شده است که با استفاده از آن نه تنها می توان از مزایای ماست بهره برد بلکه می توان باکتری های مفید و لازم را نیز از این طریق تامین کرد . این محصول در دمایی بین 38 تا 45 درجه سانتی گراد تهیه می شود و منبع غنی از کلسیم و ویتامین k است و حاوی مقادیر زیادی میکروارگانیسم های مفیدی است که به تعادل داخل بدن کمک می کند .
این ماده لبنی حاوی اسیدهای آمینه ضروری است که برای سلامت انسان مفید است. تریپتوفان یکی از این اسیدهای آمینه است که موجب جذب و ذخیره کلسیم و منیزیم می شود و در نهایت به تقویت سیستم عصبی منجر می شود.

رامک